Khởi kiện tranh chấp đất đai khi chưa hòa giải: Quy định và lưu ý
Theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, việc khởi kiện tranh chấp đất đai khi chưa thực hiện thủ tục hòa giải hoàn toàn không được phép.
Điều 203 Luật Đất đai 2013 quy định rõ ràng:
“Các bên có tranh chấp về quyền sử dụng đất phải tiến hành hòa giải trước khi khởi kiện.
-
Việc hòa giải được thực hiện tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp.
-
Nếu hòa giải không thành, Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn lập biên bản xác nhận việc không hòa giải thành và các bên có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày lập biên bản.”
Điều này có nghĩa là trước khi đưa vụ việc tranh chấp đất đai ra tòa án, các bên có liên quan bắt buộc phải thực hiện thủ tục hòa giải. Mục đích của việc hòa giải là giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, tự nguyện, tiết kiệm thời gian và chi phí cho các bên so với việc khởi kiện ra tòa án.
Quy trình hòa giải tranh chấp đất đai:
- Nộp đơn đề nghị hòa giải: Bên khởi xướng vụ việc hoặc cả hai bên cùng nộp đơn đề nghị hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp.
- Tiến hành hòa giải: Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn triệu tập các bên tham gia hòa giải, chủ trì buổi hòa giải và hướng dẫn các bên tự nguyện thỏa thuận giải quyết tranh chấp.
- Lập biên bản hòa giải: Nếu hòa giải thành, Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn lập biên bản ghi nhận thỏa thuận của các bên và hướng dẫn các bên thực hiện thỏa thuận.
- Lập biên bản xác nhận không hòa giải thành: Nếu hòa giải không thành, Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn lập biên bản xác nhận việc không hòa giải thành và các bên có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày lập biên bản.
Lưu ý:
- Việc hòa giải tranh chấp đất đai là bắt buộc và miễn phí.
- Nếu một bên không tham gia hòa giải mà không có lý do chính đáng hoặc cản trở việc hòa giải, Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn có thể lập biên bản xác nhận việc không hòa giải thành và các bên có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày lập biên bản.
- Việc khởi kiện ra Tòa án nhân dân mà không thực hiện thủ tục hòa giải hoặc không có biên bản xác nhận việc không hòa giải thành sẽ không được thụ lý.
Kết luận:
Việc khởi kiện tranh chấp đất đai khi chưa thực hiện thủ tục hòa giải là vi phạm pháp luật và không được phép. Do đó, các bên có tranh chấp đất đai cần thực hiện đúng quy trình hòa giải trước khi khởi kiện ra Tòa án nhân dân.
